Hoe creëer je, met een consortium van vier partijen met uiteenlopende ideeën, een bruisend innovatiedistrict? Hoe kom je tot een effectieve samenwerking en een gemeenschappelijk doel? DZP is samen met ING, Hogeschool van Amsterdam, ROC van Amsterdam en gemeente Amsterdam de uitdaging aangegaan om het Cumulus Park te transformeren tot een innovatiedistrict.
Eind 2019 opende het nieuwe innovatiedistrict in Amsterdam Zuidoost, Cumulus Park. Cumulus Park is het fysieke gebied in Amsterdam Zuid-Oost rondom de gebouwen van de ING, de Hogeschool van Amsterdam en het ROC.
Deze partijen willen samen met de gemeente Amsterdam een plek creëren waar ondernemers, grote en kleine bedrijven, onderzoekers en studenten samenwerken aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Het gebied wordt getransformeerd tot een zone met een aantrekkelijk verblijfsklimaat voor alle Amsterdammers. Nu is het er kaal, winderig en koud, maar uiteindelijk moet het gebied door een veranderde uitstraling en programmering de verschillende groepen in Zuid-Oost verbinden. Oftewel, het doel is om een innovatie-ecosysteem op te zetten: een open systeem dat niet alleen gericht is op de financiële sector, maar toegankelijk is voor meerdere sectoren. Maar hoe realiseer je dit?
Om een goed werkend gebied te realiseren, is het noodzakelijk dat alle stakeholders in het gebied zich betrokken voelen bij de visie, de droom, van het gebied. Niet alleen fysiek, maar met name het sociale deel, de ‘lijm’, de sociale cohesie in het gebied zijn bepalend voor het succes. En de samenwerking met elkaar. DZP heeft ruime ervaring met samenwerkingsverbanden in de triple helix en heeft begin 2020 een voorstel gepitcht hoe te komen tot een aantrekkelijk gebied dat meerdere doelgroepen bedient en aantrekt om zodoende een innovatie ecosysteem te worden.
Stip op de horizon
Alle partijen hebben een individueel streven, maar hoe breng je die individuele doelen samen en kom je daarnaast tot een gezamenlijke stip op de horizon? DZP ging met alle partijen aan de slag om uiteindelijk tot een gezamenlijke visie te komen. Belangrijk is daarbij om te weten wat er speelt. DZP heeft met alle stakeholders uitgebreid gesproken. Wat hun wensen zijn, hun verwachtingen en beter nog: hoe kunnen deze 3 O’s (onderwijs, ondernemers en overheid) gezamenlijk een meerwaarde creëren?
Een grote uitdaging voor de gemeente Amsterdam in dit gebied is bijvoorbeeld het betrekken van een groot deel van de bewoners. Deze inwoners scoren hoog op de lijstjes met achterstanden en laag op de lijstjes met afgemaakte opleidingen en baanzekerheid. Op de agenda van de gemeente Amsterdam staat, naast het gebied aantrekkelijk ontwikkelen, tevens armoedebestrijding en het vergroten van de werkgelegenheid voor deze groep.
De kennisinstellingen willen meer studenten aantrekken en integreren in het gebied. En meer verbindingen leggen met de werkgevers die zich in het gebied bevinden en daar hun lesprogramma’s op afstemmen. Voor de ING lag er de wens om haar maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het gebied te vertalen in concrete zichtbaarheid en projecten waarbij de inwoners van Zuid-Oost betrokken worden bij de economische ontwikkelingen in het gebied.
Naast de gesprekken is er ook gekeken naar het gebied en de omgeving van Cumulus Park, waarbij de verbinding met het dynamische Amsterdam Zuidoost een grote rol speelt. Inmiddels spreken we van een quadruple helix waarin ook de eindgebruiker bij dit ecosysteem wordt betrokken.
De resultaten uit de analyse hebben we vervolgens gecombineerd met de ervaringen van DZP andere projecten zoals Smart Water. Hierdoor weten we precies waar kansen en valkuilen liggen en hoe je meerwaarde bewerkstelligt. Het resultaat ligt er: een visie voor Cumuluspark inclusief een duidelijk advies voor de samenwerkingsvorm en de toevoeging van een speciale verbindende factor. Eind 2020 is dit advies van DZP door het consortium Cumulus Park overgenomen. Zo werd voorgesteldom van een innovation district naar een opportunity district te gaan. Oftewel, geen nadruk op innovatie als einddoel maar op kansen die worden gecreëerd voor iedereen met ambitie. De samenwerking en programmering in Cumulus Park moeten zorgen voor innovatieve vormen van leren, ontwikkelen en ontmoeten.
Het vervolg: een duurzame infrastructuur
Na akkoord op de visie, waarin de samenwerkingsvorm en de bijbehorende rollen en mandaten in potlood zijn opgeschreven, is DZP ook gevraagd om het vervolgtraject op zich te nemen. 2021 wordt het jaar van adviseren en ondersteunen van het Consortium Cumulus Park. Daarbij hoort het oprichten van een Board en een Taskforce, het doorontwikkelen van een visie voor het district, het creëren van een kader voor programmering en begeleiding bij de samenwerking. Met het aanstellen van een verbinder, de Cumulus Connector, moeten er verbindingen tussen Cumulus Park en de bewoners, informele en formele netwerken, studenten en bedrijfsleven, worden gesmeed. Met het installeren van de juiste verbinder, die de taal spreekt van de verschillende stakeholders, worden barrières overbrugd.
De komende maanden is het tijd om keuzes maken, ideeën uitwerken en vooral om te verbinden!
